در مورد چه بیماری هایی بهتر است با دکتر تغذیه در ارتباط باشیم؟
رژیم غذایی و تغذیه تاثیر زیادی در سلامت جسم و روح انسان دارد از این رو در صورت بروز بیماری ها باید تغذیه فرد بیمار متناسب با بیماری تغییر کند تا بهبودی حاصل شود، در همین راستا در این بخش بررسی خواهیم کرد که در صورت بروز چه بیماری هایی باید با دکتر تغذیه در ارتباط باشیم؟
چه کسانی به عنوان دکتر تغذیه شناخته می شوند؟
به طور کلی صلاحیت تجویز برنامه غذایی و رژیم درمانی بر عهده کلیه فارغ التحصیلان رشته تغذیه است که در مقطع کارشناسی پس از گذراندن دو سال دوره طرح و سپس دریافت شماره نظام پزشکی از سازمان نظام پزشکی کشور توانسته اند مدرک پزشکی خود را دریافت کنند.
مشاوران تغذیه در مقطع ارشد و دکترا، به صورت کاملا تخصصی در زمینه هایی مانند تغذیه ورزشکاران حرفه ای، بیماران مبتلا به سرطان یا نیازمند به پیوند کلیه و غیره فعالیت می کنند.
دکتر تغذیه چه وظایفی را برعهده دارد؟
از وظایف مربوط به یک متخصص تغذیه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بررسی و تشخیص نیازهای مراجعه کنندگان
- تجویز رژیم غذایی مناسب با شرایط جسمی فرد
- دادن توضیحات به مراجعه کنندگان در رابطه با مسائل مربوط به تغذیه و رژیم درمانی
- بررسی تاثیرات رژیم های غذایی ارائه شده و تغییر آنها در صورت نیاز
- دادن انگیزه کافی به مراجعه کنندگان برای دنبال کردن رژیم های غذایی
- ارزیابی و بررسی مشکلات تغذیه ای موجود
- ارائه رژیم و دستورالعمل هایی جهت بالا بردن ارزش غذایی مواد خوراکی
چه موقع باید به دکتر تغذیه مراجعه کرد؟
به طور کلی علم تغذیه، بیشتر علم پیشگیری است تا درمان لذا در کلیه مراحل زندگی از دوران کودکی تا آغاز سن بلوغ و میانسالی و همچنین بارداری گرفته تا دوران شیردهی و سالمندی همواره باید از متخصص تغذیه در رابطه با حفظ سلامت و تأمین نیازهای بدن مشورت گرفت.
بسیاری از ورزشکاران به ویژه نوجوانان که اطلاعات کافی در خصوص اثرات انواع مکمل ها بر بدن در دراز مدت ندارند، با مراجعه به باشگاه های بدنسازی برای آنها توسط مربیان باشگاه های ورزشی مکمل هایی تجویز می شود که این مربیان بدون داشتن تحصیلات آکادمیک و بر اساس تجربه شخصی به تجویز مکمل و همچنین رژیم های بسیار پر پروتئین و غیرعلمی اقدام می کنند که این کار سبب ایجاد اثرات نامطلوب بر روی اندام های مختلف بدن از جمله کلیه ها، کبد و همچنین اختلالات هورمونی خواهد شد.
در چه مواردی باید به دکتر تغذیه مراجعه کرد؟
به منظور استفاده از برنامه غذایی ورزشی و دریافت مکمل های مورد نیاز بدن تنها باید به متخصصان تغذیه که به صورت تخصصی در رشته تغذیه ورزشی تحصیل کرده اند، مراجعه کرد.
از سوی دیگر جهت پایش رشد کودکان قبل از سن بلوغ نیز باید به دکتر تغذیه مراجعه کرد.
نوجوانان و جوانان بسیاری پس از دوران بلوغ، به دلیل عدم رشد قدی به متخصصان تغذیه مراجعه می کنند تا بتوانند با اصلاح سبک زندگی و دریافت برنامه غذایی سالم به بهبود رشد قدی خود کمک کنند اما به دلیل ناآگاهی، مراجعه دیرهنگام و به دلیل بسته شدن صفحات رشد، دریافت رژیم و برنامه غذایی تنها سبب کنترل وزن و سلامت آنها خواهد شد و رشد قدی کمکی نخواهد کرد.
همواره باید پایش رشد کودکان از مقطع مهدکودک و پیش دبستانی انجام شود زیرا تشخیص مشکلات رشد، امری بسیار ضروری جهت پیشگیری از کوتاه قدی ناشی از سوء تغذیه کودکان می‌باشد.
در موارد زیر نیز باید به دکتر تغذیه مراجعه کرد:
- در موارد اضافه وزن کودک
- در مواردی عدم غذا خوردن کودک و کمبود وزن
- کبد چرب
- پیش دیابت و دیابت
- مشکلات گوارشی
- چربی در خون
- در بیماری هایی چون: سلیاک ، PKU ، صرع
- در شرایط استرس
- بارداری و شیردهی
- سندرم پیش از قاعدگی
در مورد چه بیماری هایی بهتر است با دکتر تغذیه در ارتباط باشیم؟
اگرچه در کلیه مراحل زندگی به مشاوره با دکتر تغذیه نیاز هست اما در بعضی از مقاطع و همچنین برای برخی از مشکلات و بیماری ها به توصیه های تخصصی پزشک تغذیه بیشتر نیاز هست، این موارد عبارتند از:
جهت کاهش وزن بخصوص افرادی با چاقی مفرط که زمینه ساز بسیاری از بیماری های قلبی و عروقی، ستون فقرات، کمردرد ها و … است. در واقع ارتباط مستقیم چاقی با بیماری هایی نظیر؛ دیابت، کبد چرب، قلب و عروق، فشار خون، افزایش چربی خون و بسیاری بیماری های مهم دیگر ثابت شده است.
در همین راستا سیاست کلی نظام سلامت مبنی بر تغییر سبک زندگی و کاهش وزن افراد در معرض آسیب می باشد.
بهترین برنامه غذایی و تغذیه را از چه پزشکی دریافت کنیم؟
ارائه برنامه و رژیم غذایی به تخصص در این زمینه نیاز دارد که تنها متخصصان تغذیه با مهارت و دانش علمی بالای خود به خوبی می توانند با توجه به نوع و شدت بیماری، وزن بیمار، سن بیمار و در کل شرایط جسمی بیمار بهترین برنامه غذایی را ارائه دهند.
از آنجا که کاهش وزن برای درمان بسیاری از بیماری هایی چون؛ کمردرد، زانو درد، بیماری های قلبی و … توصیه می شود، روشهای بسیار زیاد و متفاوتی توسط افراد مختلف (به ویژه در فضای مجازی) برای رسیدن به کاهش وزن از سوی افراد غیر متخصص پیشنهاد می‌شود که علیرغم اینکه سبب کاهش وزن های بالا می‌شود، اما به دلیل غیرعلمی بودن و تجویز توسط افراد غیر متخصص، سبب آسیب های جدی به فرد شده و عوارض جانبی زیادی خواهد داشت.
رژیم های غذایی غیرعلمی کوتاه مدت که باعث کاهش وزن افراد و رسیدن به اندام مطلوب می‌شوند، به دلیل غیرعلمی بودن و تجویز آن توسط افراد غیر متخصص در دراز مدت باعث “گرسنگی سلولی” خواهد شد و عوارضی نظیر؛ کمبودهای شدید ویتامین ها، افزایش بار کلیه ها، ریزش و کم پشتی شدید مو، افزایش حساسیت و تحریک پذیری افراد، چاقی مجدد پس از قطع رژیم، آسیب های پوستی(شل شدن پوست، تیره شدن پوست و…)، مشکلات گوارشی( سوزش معده، درد معده، ترش کردن معده، رفلاکس معده) و… را در پی خواهد داشت که جهت رفع هر یک از عوارض و مشکلات اشاره شده تا مدت ها باید تحت درمان توسط پزشکان متخصص قرار گرفت.
